Nu in het veld: paardenbloemen

In deze nieuwe rubriek vindt u informatie over de kruiden en bloemen die op Geestmerloo te vinden zijn. Laat u verrassen door leuke weetjes en de bijzondere eigenschappen van onze flora! 

“Op dit moment is het veld van Geestmerloo op zonnige dagen een zee van paardenbloemen. Duizenden warm gele zonnetjes openen zich dan in het gras als kleine echo’s van de grote zon daarboven. Op regenachtige dagen daarentegen sluiten de bloemen zich, net als in de nacht. 

De getande bladeren groeien in een rozet, rondom de bloem. De penwortel kan tientallen centimeters diep groeien. Wanneer hij afbreekt, kan het reststuk opnieuw uitgroeien tot een volledige paardenbloem. Op calciumarme grond haalt de paardenbloem met zijn lange penwortels calcium uit dieper gelegen lagen naar boven en slaat dit op in zijn bladeren. Wanneer de plant afsterft, voedt de plant de grond en komt het calcium beschikbaar voor het bodemleven. 

Er bestaan meer dan 250 soorten paardenbloemen. En waar de naam vandaan komt, laat zich raden; paarden zijn er gek op. Net als geiten, schapen, koeien en konijnen overigens. En ik begrijp wel waarom. Paardenbloemen zitten barstensvol met voedzame en geneeskrachtige stoffen. De bladeren zitten vol vitamines (waaronder C) en mineralen, zoals magnesium, calcium, koper en ijzer. Het wordt ook door mensen al eeuwenlang ingezet als voedsel en medicijn. In de 7e eeuw werd het al genoemd in Chinese medische geschriften.  Van oudsher werd paardenbloem gebruikt ter ondersteuning van de lever- en galfuncties. Het helpt de lever schadelijke stoffen verwijderen. Daarnaast heeft het een positieve werking op de spijsvertering en is het vochtafdrijvend, waardoor afvalstoffen ook op die manier sneller uit het lichaam kunnen worden afgevoerd.

Dat is in het voorjaar best welkom, na alle zware winterkost en feestmaaltijden. Wie met de voorjaarsschoonmaak ook het eigen lichaam wil reinigen met een detox, vindt in de paardenbloem een goede vriend. Wat zich in het lichaam heeft opgehoopt aan afvalstoffen, helpen deze bloemen opruimen. 

Het smaakt een beetje bitter, maar een paar jonge blaadjes, fijngesneden door de sla, doen wonderen en zijn bloedreinigend. Regelmatig een kopje thee van paardenbloemblad schijnt ook te helpen tegen schadelijke bacteriën in het spijsverteringssysteem. 

Op de steel na is eigenlijk alles eetbaar van deze plant. De goudgele bloemblaadjes smaken licht zoet en worden gebruikt in jams, gelei en wijn, maar staan ook decoratief in salades en desserts. Een paar paardenbloemen in een karaf water staat ook prachtig en geeft het water een friszuur aroma.

In de herfst is thee van de wortel heilzaam. Sinds 2011 wordt er ook onderzoek gedaan naar de werking van paardenbloemwortel-extract op kankercellen. Het lijkt erop dat dit extract bij sommige vormen van kanker helpt bij het afbreken van kankercellen, terwijl het de gezonde cellen intact laat. 

Wat door velen als onkruid beschouwd wordt, blijkt dus een plant met kostbare eigenschappen.

Nog even en de paardenbloemen toveren zich om tot een doorzichtige bol van zaden aan lichte parachuutjes. Als u toch een wandeling maakt over Geestmerloo, pluk er dan maar één en blaas de pluizen in de wind om een wens te doen. Of laat een mooie gedachte mee zweven naar de hemel.”