Go tell the bees that i am gone

Als iemand stierf, vertelden ze dat aan de bijen. Want als je dat niet deed, zouden ze misschien ook weggaan of sterven van verdriet.

In de stille hoeken van het plattelandsleven zoemde ooit een oude traditie zachtjes onder de oppervlakte: de bijen waarschuwen. Het was een gewoonte geworteld in respect, mysterie en een bijna magische verbinding tussen mens en natuur. Imkers in Europa en Amerika in de 18e en 19e eeuw geloofden dat bijen niet zomaar insecten waren – ze waren familieleden, boodschappers tussen deze wereld en de volgende. En net als elk ander familielid verdienden ze het om gewaarschuwd te worden wanneer er iets belangrijks gebeurde.

Wanneer een geliefde stierf, trouwde of zelfs wanneer er een kind werd geboren, liep het hoofd van het huishouden – of vaker de ‘goede vrouw’ – plechtig naar de bijenkorf, klopte zachtjes aan en fluisterde het nieuws. Ze noemden de naam van de overledene of de getrouwde persoon en wikkelden de bijenkorven zelfs in zwarte doeken tijdens de rouw. Waarom? Omdat de legende waarschuwde dat als de bijen het niet verteld werd, ze ziek zouden kunnen worden, geen honing meer zouden produceren, de bijenkorf zouden kunnen verlaten – of erger nog, zouden kunnen sterven.

Dit was niet zomaar folklore. Het weerspiegelde een sterk geloof dat bijen vreugde en verdriet konden voelen en dat ze deel moesten uitmaken van het leven, van het huishouden. De praktijk vindt waarschijnlijk zijn oorsprong in de Keltische mythologie, waar bijen werden gezien als spirituele koeriers die konden reizen tussen de werelden van de levenden en de doden. Het zien van een bij na iemands overlijden werd geïnterpreteerd als de ziel in vlucht.

Sommige imkers deelden zelfs bruidstaart of wijn met hun bijen, als uitnodiging om te vieren. Het was een wederzijdse relatie: als je hen respecteerde, zegenden ze je met zoete honing en een bloeiende bijenkorf.

In een wereld die steeds luidruchtiger wordt en steeds meer losstaat van de natuur, is de traditie van “de bijen vertellen” een prachtige herinnering aan de stille eerbied die onze voorouders hadden voor de natuur. Ze bewerkten niet alleen het land of hielden dieren – ze communiceerden met hen. En in ruil daarvoor geloofden ze dat die wezens de geheimen van leven, dood en alles daartussenin bezaten.

De zoete honing van onze eigen fantastische bijen is verkrijgbaar in ons ontvangsthuis, net als de met zorg samengestelde kruidenthee van kruiden die in ons gebied te vinden zijn.  

Deborah